Fataawaa NuuralHudaa

2022-11-18 08:37:09 185: Hukmiin maallaqa/horii dubartii maatii irraa fagaattee dalagattuu maali?

Gaafii: Horiin dubartiin biyya Arabaa jirtu/teessu dalagdu haraamaa hajjii dhaqaniinillee, umraa, sadaqatanillee hattaa yoo biyyatti galanii toowabatanillee toowbaan isaanii hin qeebalamu haga isaan horii tana irraa qulqullaahanii, facaasanii ufirraa fixanii harka isaanitti qullaa deebi’anii toowubatanitti akkasi nuun jedhanii malli keenya maalii?
 
Deebisaa: Dubartiin islaamaa takka ka Rabbiif guyyaa aakiratti amante kophaa isii imala deemuun dhoowwadha, shariyaa Rabbii guddaa keessati daangaa Rabbii cabsuudha. Dubartiin takka Rabbi sodaachuu qabdi, horiidhaaf jecha gandi humaa hin beeyne, abbootiin humaa hin beeyne ijoollee dubraa lafa ajnabiyyaatti karaa dheertuu tana ergachuun rakkoo guddatu isaan irra bu’aa, miidhama qaamaattu isaan irra bu’a. Baaharatti namni dhumataa jira.

Duniyattuu kasaaraa guddatu nama mudataa jiraa Aakhiratti ammoo ta san caaltutu nama eeggata. Kuni maasiyaa addaatii qofatti nuuf haa hubatamuu obboleeyyan keenya. Intala dubraa takka manni isii sadihuma, mana isiin itti dhalatte ka abbaa haadhaati, manni lammataa mana abbaa manaati, manni sadaffaa ka dhiiraaf dhalaanillee walumaan qabnu qabriidha. Dubartiin tokko mana ufiitii baatee ganda namaa irra deddeemtee yookaa biyya namaa deemtee xiyyaara kortee takkahuu miilaan deemtee miidhama jiru kanaaf Rabbi qofatu beekaa jira. Ijoollee lafa Arabaa jirtu hedduu dubbifnee hedduu wajjiin boonnee jirra. Miidhama isaan irra gahaa jiru, ka qaama isaanii irra gahaa jiru, ka diinii isaanii irra gahaa jiru Rabbi malee namni isaanii beekaa jiru hin jiru.

Ammoo horiin isaan sadaqatan hajjiin dhayxu hin ta’u, sadaqattu hin ta’u jechaa sani ani daliila itti hin garree jedheetiin jira kanaan dura. Horii namni haraama dalagee walitti qabee eessallee jiraannaan biyyallee jiraannaan tun dhugaadha haraama, horii haraamaa Rabbi hin qeebalu. Ammoo horii danfa isiitiin manuma nama nagaahaa fa’a, mana nama sheekhotii fa’a horii dalagaa halaalaa, ta Rabbiin isin quba qabu ta waan haraamaatiin hin ta’in horii isin argattan Umraa teessan, hajjii teessan, abbaa teessan haadha teessan, masjiida Rabbiitiin ijaartan, qur’aanaan bittan, sadaqattan Rabbiin isin irraa Qeebala inshaaAllaah. Ammoo diliin hin jirtu jechaa miti.
 
Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-18 08:35:39 184: Imaama jarjarutti akkamitti salaata hidhatan?

Gaafii: Yoo imaamni jarjaree yoo ma’amuumaan wajjiin deemuu dadhabe akkamitti salaata irraa baafachuu danda’anii, salaata kana akkam godhuu danda’an?
 
Deebisaa: Imaama beekaa Rabbi soodaatu yoo ta’e haqqii salaataa guutuu qaba. Xumaaninaan jechuun harkaana salaataa irraa tokko. Xum’aaniinaa jechuu sabataanii yookaa ragga’anii suutaa ruku’allee haqa isaa guutanii sujuudallee haqa isaa guutanii, yoo namtichi kana hundaa wallaalummaan akkuma lukkuu firii guurattuutti dhahe irraa hiikkachuun ni danda’ama.

Maaliif jennaan namni xum’aaninaa hin qabne, sabatee salaata isaa eeggachuu hin dandeenne suuta suutaan hin salaanne salaataayyuu hin qabu. Wanni wajiin fiigaa oolaniif hin jiru ispoortii miti kun. Kanaafuu irraa hiikkatanii salaata ufii ta lubbuu qabdu nagayaan salaatuu barbaachisa.

Kanaaf Rabbiin guddaan warroota salaata isaanii irraa dantaa hin qabne jedhe, warra waqtii isii dabarsu taanaanuu, warra haqqii salaataa guutuu dadhabe tanaan warra akkana kanaaf ibidda wayli jedhamtutu sabatee jiraaf jedha Rabbiin تعالىوسبحانه. kanaafuu salaata keenya eeggachuudha qabnaa saffii keenya eeggachuudha qabna , wudu’arraa qabne, janaabarraa qabnee, salaata isaa haqqii isaa guutuudha qaba. Jalqabni guyyaa qiyaamaa namni irraa herreegamu salaata. Yoo salaanni tolte ibaadaa biraallee Rabbiin ni tolcha. Yoo salaata akkuma fedhan daddarbatanii ka ilmii malee salaatan taate faayidaan tokkollee hin jiruu kasaaraa guddatu nama mudata Rabbi nu haa tiksu.
 
Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-18 08:35:34 183: Namni kaafiraa/dilii qabu tokko Ramadaan keessa yoo du'e maal ta'a?

Gaafii: Ramadaan keessa namni kaafiraa tokko yoo ka du'u taate, takkii namni dilii qabu tokko yoo ka du'u taate eeysa deemaa?
 
Deebisaa: Bakkuma warri jahannamaa deeman sani deema. Kaafirri kufrii irratti du’e akkasuma namni dilii gurguddoon du’elleen yoo Rabbi isaa hin araaramin kunillee garuma ibiddaa deema. Wanni inni jechuu barbaade akka natti fakkaatetti Ramadaana keessa ibiddi jahannami cufaadhaa namni kun eeysa dhaqaa? Bakkuma dhaquu hin qabu jechuuf deema obboleessi keenya.

Warra kufriitiif ibiddi cufamee qulfiin itti ejjataa jira jechuu miti. Kufriin bakkuma ufii duri dhayxu sani dhayxi. Ulamaan islaama bakka afurii shanitti gaafii tanarraa walgaafatanii, ibiddi kun zaahiruma hulaan isaa cufame jechu moo silaafuu qur’aana keessatti hin dubatamnee hadiisuma keessatti rasuulli dubbatanii. Namni gartaanii dhugumaan Ramadaan soome ramadaan irraa dalagate irraa faayideeffate jannatuma seenaa jechuudha.

Ka ammoo ramadaan irraa hin faayideeffatin ka ramadaana hin soomin silaafuu nama kuffaaraatii suni, sunillee ibidduma ufii seena karaan jarri seenuun hin cufamne warra ibiddaatiif warra maasiyaatiif hin cufamne ibiddi. Warruma muminaa ka Rabbi sodaatu saniif ibiddi irraa cufame jechuudha. Maasiyaa isaa Rabbi ramadaanaan dhiisaaf toowbaa isaa Rabbi irraa qeebalaa kana ka ulamaan islaamaa baldhisanii irraa dubbatan.

Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-18 08:35:24 182: waqtiin salaata ishaa'ii eessarra jalqabee eessatti dhumata?

Deebisaa: Salaanni Ishaa’ii eegaa Magriibni dabre irraa haga halakan saa’aa 6:00 qofa. Salaanni ishaa’i saa’aa 6:00 dabarraan qadaa ta’ee dilii guddaa namatti ta’a. Saa’aa jaha bira dabruu hin qabu insha Allaah.

Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-18 08:35:10 181: Janaabaa yeroo dhiqatan mataa fooxaa qofaan yoo Xaragatan ni tahaa?

Gaafii: Janaabaa akkamitti dhiqatani? Janabaa qaama dhiqatanii mataa ammoo fooxama qofaan xaragachoon ni ta’aa?
 
Deebisaa: Hin ta’u. Qeensi qeensaa, rifeensi rifeensaa, ka bishaan hin gahin yoo hafte qaama namaa irraa janaabaan sirratti haftee jirti hin dhiqatamne jechuudha. Kanaafuu seerri shari’aa guututti dhiqachuun sirra jiraa siin jedha.

  Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-14 14:12:52 180: Khuxbaa Jum'aa Afaan Arabaa dhagayuu dhabuu kiyyaaf diliin narratti ni argamtii?

Gaafii: Khuxbaa Juma’aa yeroo hedduu afaan Arabaa hin dhagayuu khuxbaa juma’a dhagayuu dhabuu kiyyaaf maali diliin narra jiru?

Deebisaa: Afaan Arabaa hanga dandeesseen baradhuu khuxbaan gorsa keetii, gorsa kankee akka dandeesseen fahami. Waan fahamuu dhabdeef ammoo Rabbiin si hin gaafatu inshaallah.

Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-14 14:12:40 179: Saffii salaataa irratti warra miilaan namaarraa dheessu maal godhutu namarra jira?

Gaafii: Saffii walitti hin qajeelfatan ummatni arabaa kunis ummanni hindiitis miila walitti hin butanii nama dhibanii haalli dilii kanaa eenyuun irratti argama diliin saffii kutuu kun?
 
Deebisaa: Yoo miila itti butte si jalaa butatan sirratti hin argamu diliin isaanumarra jirti. Ati haga dandeettun tattaffattee humaa sirra hin jiran.

Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-14 14:11:33 178: Obboleessa nama irraa du'e sadaqaan ni baafamaa?
 
Deebisaa: Sadaqaa takkallee wanni sirraa fedhan takkallee hin jirtu. Yoo ilmaan xixiqqoon du’an abbootiin haqiiqaa baasuu qabdi ilmaan xixiqqoo saniif. Abbaa irraa fedhama malee sirraa wanni fedhamu tokkollee hin jiru.
 
Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-14 14:11:20 177: Xabala dhiqachuun akkami?

Gaafii: Nama firaatiin wajjiin bakka Xabalaa dhaqee bataskaana seenee bishaan nutti naqanii, nuti garuu xabaluma sani dhiqachuu dhaqne malee waan kaniisaatiif waan qaddasan sanirraa haajaa hin qabnuu
 
Deebisaa: Humaa bishaan sitti facaasani kijibaa waa takkallee humaa si hin godhu. Islaamummaa irraa si hin baasuu akkasumas dilii sitti hin ta’u. Wanni isaan qaddasaniif wanni isaan kijibaan sitti naqanis humaa si hin godhu inshaallaah.

Sheikh Alii Jimmaa
  ओपन / कमेंट

2022-11-14 14:10:54 176: Namni tokko ka intala takka karaa haraamaatiin itti dhufe eegasii deebi’ee fuudhuu ni dand’aa?

Deebisaa: Ulamaan islaama seera kaayanii jirani. Namni tokko yoo dubartii takka karaa nikaha hin qabneen waliin rafe dura adda bahuu qaban walirraa fagaachuu jechu, ajnabiyyumma duraa kaamila sanitti deebi’uu qabani duraanuu ajnabiyyuma haraama dalagan malee. Akkasuma toowbachuu qaban. Boohuu qaban, Sadaqachuu qaban, yeroo dheertuu walirraa turanii eegasii karaa halaalaatiin walitti deebi’anii waliyyirraa kadhatanii, fira irraa kadhatanii fuudhu ni danda’anii toowbaa isaanii Rabbiin ima qeebalaa inshaaAllah.

  Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट