Fataawaa NuuralHudaa

2022-11-14 14:10:40 175: Namni jawwaala harkaa qabu ka qur’aana ittiin qara’utti jiruu yoo aadaan dubartii itti dhufe diliin isii maali?

Deebisaa: Diliin sitti dhaqabu hin jiru. Jawwaalli jawwaalaa qur’aanni qur’aana. Kanaafuu kitaabuma qur’aanatuu ta’ee yoo tafsiira ta’e qur’aana kaamila hin jedhamu tafsiira jedhama maqaan isaa. Ka ati harkaa qabdullee yoo qur’aana tafsiiraafii qur’aana kaamila qabaatellee jawwaala jedhama.

Jawwaala kankee yeroo hundaa yoo harkaan qabatte si’ii janaabaa qabuu, si’ii dubartii aadaa qabduu humaa rakkoo hin qabu. Qara’uu ammoo shari’aan islaamaa janaabaafii akkasuma dubartiin dhiiga qabdu qara’uu ni dandeessi moo qara’uu hin dandeessuu kilaafatu harkaa walqaba.

Waan qara’uu hin dandeessu jedhu hin agarree harkaan qabachuutu dhorka malee. Harkaan qabachuun baanan sunillee jawwaalaa mitii kitaaba qur’aanaa kaamila ka qur’aanni qofti katabaa itti qabu harkaan qabachuun dhoowwaadhaa jedhanii jiran. Ammoo warri hifzii qabu qara’uun humaa rakkoo hin qabuu.
 
Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-14 14:10:14 174: Namni adaadaa/haboo tiyya fuudhe ana hoo fuudhuu ni danda'aa?
 
Deebisaa: Walitti qabuu hin danda’u malee adda addatti fuudhuu ni danda’a. Dura fedhu si fuudhee eegaasii yoo haboo fuudhe. Haboo tantee fuudhee ka’ee yoo gad dhiise si fuudhu ni danda’a humaa rakkoon hin jiru.
 
Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-14 14:10:01 173: Namni tokko haadha warraa isaa gara duubaatiin qunnamuun ni ta’aa?

Gaafii: Namni tokko haadha warraa isaa gara duubaatiin qunnamuun ni ta’aa?
 
Deebisaa: Gaafiin akkanaa shari’aa keessatti dhufee jira. Rasuula Rabbii ﷺ Umar gaafatee, yaa ergamaa Rabbii ani eda dilii seenee bulee karaa bade jedheen. Maal taate yaa Umar akkamitti jennaan; Haadha manaa tiyya gama duubaatiin itti dhufee jedhe. Yoo bakka ilmoo Rabbi keessa si razzaqu taate humaa hin qabuu jedheen Rasuulli ﷺ gara duraatiin ta’ee gara boodaatiin ta’ee bakki ati itti fayyadattu yoo farjii  karaa fincaanii ta’e humaa rakkoo hin qabuu jedhe.

Yoo ammoo karaa sagaraa taate haraamaa jedhe shari’aan abaaree jira Rasuulli Rabbii ﷺ abaarsa Rabbii guddaa dabarsanii jiran. Nama dubartii isaa karaa Rabbi halaal godheef dhiisee karaa sagaraa seenanii karaa sanitti namni fayyadate abaarsa Rabbii guddaa qaba. Abaarsi Rabbii isatti haabuutu namni dubartii isaa karaa halaalaa karaa ilmoon dhalattuun dhiisee karaa biraa seene jedhe Rasuulli Rabbii ﷺ
 
Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-06 13:40:40 172: Hukmiin dhiigaa maali?
 
Deebisaa: Dhiiga namaa ta’ee, dhiiga horii, hukmii nama tuqiinsaa yoo taate humaa hin qabu. hadiisa Abdalaah ibnu Masu’uuditu jiraa ka inni re’ee uduhiyyaa qalee cumaaf dhiigni garaa isaa irra jirutti salaatee jira.

Akkasuma sahaabaa lamaan waliin deemaa turte ka tokko dadhabee biraa rafee halkan kana wardiyaa eegi jedhee tokkorratti dhiifatee rafe ka diinni dhufee namtichaa salaatutti jiru san waraane ka dhiigni isarra yaa’u salaate humaa salaanni isaa bade hin jenne Rasuulli Rabbii ﷺ dhiigni namaas ka horiis salaata hin balleessuu najaasummas hin qabu. Garuu dhiiga dhuguun dhiiga meeshaa dibuun shari’aa Rabbii keessatti hin jirtuu eeggachuu barbachisa.
 
Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-06 13:40:26 171: Taraawiha jiddutti haasayuun ni dhoorkamaa?

Gaafii: Taraawiha jiddutti dubbachuun akkami?

Taraawiha jidduu jechuun kiyya Raka’a lama lamaan salaatani yoo salaama baafatan namaan walitti haasawuun ni ta’aa?
 
Deebisaa: Wamaa wanni dhoowwe hin jiru. Salaata tokko salaatanii yoo salaama baafatan salaata lammaffaa hanaga hin seeniniin dura haaswuun huma Rakkoo hin qabu. Bakka jijjiirachuu yookan haasawuu shari’aan hayyamtee jirti.

Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-06 13:40:01 170: Janaabaa dhiqachuun dura yoo wuduu’adhe booda itti deebi’ee wuduu’achuu qabaa?

Gaafii: Wuduun akkam ta’aa, osoo qaama jaanabdaa dhiqachuun duratti yoo dhiqadhee istinjaa godhadhe akkam? Eega qaama dhiqadhe ka’ee ni deebisaa istinjaa kiyya?
 
Deebisaa: Istinjaaf wudu’allee hin deebistu. Eega qaama dhiqattee geeffatte yoo duraan wudu’a geeffatte wudu’a keellee itti hin deebitu wudu’uni kee guutuudha.

Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-06 13:39:38 169: Dubartoonni mataa qullaa wuduu'atuu fi surree uffachuun ni tahaa?

Gaafii: Dubartoonni arabaa kun yoo wudu’atan mataa qullaa wudu’atanii, wudu’ani isaanii ni ta’aa? Gariin uffata gaggabaabaan deemanii gariin isaanii surreen deemanii, hoggama salaataaf dhufan waa ufitti mammaranii kun ni ta’aa?
 
Wuduu’in mataa duwwaa wudu’atan numa ta’aa garuu surree uffachuuf hijaaba dhiisanii uffata dhiiraa uffachuun abaaramanii jiran. Rasuulli Rabbi ﷺ dubartii uffata dhiiraa uffattu Rahmata Rabbii irraa isii haa fageessu jedhan. Dhiirti huccuu dubartii yookaa akka dubartii mataa dheereffatu mataa dhawatu, gurra uratu Rabbi Rahmata ufi irraa isaan haa fageessu jedhan Rasuulli Rabbii. Abaarsa Rasuulaattu itti jira warra san. Garuu salaanni isaanii wuduuni isaanii numa ta’a inshaallaah yoo seera guutatan.
 
Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-06 13:39:18 168: Rahiima waldhabaniin osoo hin araaramin Ji'a Ramadaanaa soomuun akkami?

Gaafii: Ramadaan dura adaadaa tiyyaan waldhabee telefoona isiillee ufirraa balleessee Ramadaanni dhufuu dhageenyaan Ramadaan keessa wal dhabuun hin ta’u naan jedhanii isii barbaadee dhabee telefoona isiillee hin qabuu akkanumatti Ramadaan baasee soomni kiyya akkami?
 
Deebisaa: Nama Ramadaana keessa osoo beekuu waldhabee Ramadaan dabarse shari’aan islaamaa dogongora guddatti lakkoofti. Warri gariin waajibni Ramadaan sirraa bu’aa garuu ajriin Ramadaanaa sirraa hir’ata warra jedhutu jira. Akka shari’aan Rabbii guddaa dubbattetti namni tokko yoo obboleessa islaamaatiin waldhabe ka walitti dhihaataniif yookii rahiimaa osoo hin ta’ini sun jajjabduudhaayyuu yoo waldhaban guyyaa sadi irra dabruu hin qabu jetti shari’aan. Ramadaana keessa ta’uun isaa ammoo dilii birooti sunis dacha biro namatti ta’a jechuudha. Shari’aan Rabbii guddaa nama lama ka waldhabe yoo rahamanni Rabbii qoodamu yoo araaramni Rabbii qoodamu guyyaa Khamisaatiif guyyaa isiniinaa jedha Rasuulli Rabbii ﷺ nama lamaan waldhabe ufirraa hanbisaa araara kiyyarraallee tursiisaa, akkasuma Rabbiin rahmata isaa irraallee booda oolcha. Jechuun Rahammata Rabbii keessa hin jiruu jannatni Rabbiillee isarraa cufaadha jechudha haga waldhabbii qaban sani. Kanaafuu obboleeyyan keenya rakkoo waldhabbii qabaniif walmufatanii taa’ani kun rakkoo guddaa namarraan geessi haa ufirraa eeggannuu akka gaaritti. Hattaa yoo namni lamaanuu itti waldhagahuu dhabanii tokko si dide gara kiyyaa owufii jedhii salaamatuma irratti qara’i inni fedhu haa diduu akka diliin isarratti deebitu yoo inni dideef.

  Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-11-06 13:37:07 167: Haqa abbaa kiyyaatu dursa moo haqa jaarsa kiyyaattu dursa?

Gaafii: Amrii ilmoo tiyyaa abbaa kiyyatu harkaa naa qabaa, aniif gurbaan tokko wal fuunee eegasii adda baanee ilmoo tokko argannee, ilmoo sanillee biyya galcheetiin abbaaf haadha tiyyatti kennadhee akkasitti qur’aana naa barsiisaa jedhee bira kaayadhe. Eegasii yeroo murtaa’e booda abbaanillee biyyatti galee akka gurbaan qur’aana qara’utti hin jirre hubate. Gurbaa kana qur’aana qaraasisa naan jedhee jennaan abbaa kiyyatti himuu sodaadhee xiqqoo jiddutti dhibaawee ture. Egasii abbaa kiyya yoo gaafadhuu qara’utti jiraa naan jedhanii, abbaan mucaallee yoo deebi’ee gaafatu humaa qara’utti hin jiru kanaafuu abbaan kiyya qaraasisutti hin jiranii haqqii gurbaa kiyyaallee balleessutti jiraa, abbaa ilmoo kanallee haqqii isaa balleessa jiraa , ilmoo tana gaafa duraa abbaa kiyya haadha tiyyatu naaf guddisutti jiraa akkam ta’aa? 
 
Deebisaa: Amma isiin wanni barbaaddu haqqii ilmoo barsiisan kanaafii haqqii abbaa ilmoo isiin irraa dhaltee kanaafii haqqii abbaa ilmoo isii guddisutti jiruu sadeen san akkami godhaa? boodarra abbaan kiyya natti dallanee na dubbisuu dhabutu malaa mee an haqqii abbaa ilmoo eegee ilmoo tana waa barsiisa moo abbaa kiyya ka natti dallanu kana ufirraa eegaa jetti. Shariyan islaama waa hundaa qopheessee lafa kaayee jira. Jalqaba ilmoon yeroo dhalattee jalqabee abbaaf haadha irratti waajiba. Gaafa abbaa kee bira geessitu sani abbaa ilmootiin mari’attee jirtaa? Abbaan yoo qallaba ilmoo kennaa jiraate namni ilmotti haqqii qabu abbaa ilmoo dhale sani. Akkuma abbaan kankee sirraa haqqii qabu sani ilmoonillee abbaa irraa haqqii qabdi abbaalleen ilmoorraa haqqii qaba jechuudha.

Yoo gaafas inni ilmoo waliin si gatee humaa nafaqaallee siif kennuu didee gara abbaa keetiitiif haadhaa teetittiin baqattee ilmoo kankee achitti yoo qaraasifataa jiraatte. Waan duri kafaluu dhabee kafalee ilmoo san gara isaa haa deebisanii rakkoo hin qabu. Maaliif jennaan ilmoon waa barachuun dirqama. Dallansuun abbaan kankee dallanu ilmoo wallaalumatti haa hanbisuu jechuun hin ta’u. Garuu abbaan kankee waan waliin rakkateef dallansuu qabaachuun ni mala. Dallansuu san inni araarfatee ilmoo isaa manguddoodhaan irraa fudhatee araarfatee akaakayyuu ilmoo saniillee haa qalbii isaanii gammachiisuu. Araaratu karaa furmaataati
 
Sheikh Alii Jimmaa ओपन / कमेंट

2022-10-29 09:46:01 #Waan gaafachuu barbaaddu katabii barbaadi. in shaa ALLAAH deebisaa ni argatta.

#Tuqaa sadeen gubbaa gama harka mirga jiru tuquun. Booda search. ओपन / कमेंट